Bep Rietveld

Geweest

* Was te tien van 26 augustus 2020 t/m 24 januari 2021

LET OP:

Na deze drukbezochte tentoonstelling en na de uitzending van de NOS-documentaire over de zoektocht naar de kampportretten, doken er nog eens 15 tekeningen op. Deze zijn te zien in de tentoonstelling Het Indische Licht in Museum Flehite t/m 12 mei 2024.

Bep Eskes - Rietveld, dochter van meubelontwerper en architect Gerrit Rietveld, schilderde en tekende haar hele leven portretten en stillevens. In de Tweede Wereldoorlog verbleef zij in verschillende Jappenkampen en maakte daar voor de moeders portretten van hun kinderen. Ook van zieke of gestorven kinderen, of van hun zonen die met 10 jaar werden overgebracht naar het mannenkamp. Bij de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar geleden, is in Museum Flehite een aantal van deze dierbare kinderportretjes samengebracht in de tentoonstelling Bep Rietveld (1913-1999), schilder-tekenaar in oorlogs- en vredestijd. Daarnaast biedt de expositie een selectie van al het andere werk dat Bep Rietveld gedurende haar leven heeft gemaakt.

Dochter van Rietveld

Elisabeth Eskes – Rietveld werd in oktober 1913 in Utrecht geboren als oudste dochter van Gerrit Rietveld en Vrouwgien Hadders. Als kind adoreerde Bep haar creatieve vader en hoewel hij haar later als mens teleurstelde, is ze altijd een groot bewonderaar gebleven van zijn werk. Dat zie je ook terug in haar schilderijen, waarbij geportretteerden vaak op een door haar vader ontworpen stoel zitten.

Charley Toorop

Al op jonge leeftijd bleek dat Bep talent had voor tekenen en schilderen. Door haar vader werd ze op dat gebied niet bepaald aangemoedigd, die vond dat na Mondriaan de schilderkunst overbodig was geworden. Bep liet zich hierdoor echter niet uit het veld slaan. Via haar vader kwam in ze contact met Charley Toorop die haar liet kennismaken met allerlei kunstvormen en haar aanmoedigde om zich verder in het schilderen te bekwamen. De invloed van Charley op de stijl van Bep is in haar vroege werk goed zichtbaar.

Tekenaar in oorlogstijd

Bep Rietveld trouwde jong en kreeg haar eerste kind op haar negentiende. Het huwelijk hield niet lang stand en in 1937 vertrok Bep met haar zoontje Fons naar Nederlands-Indië om een nieuw leven te beginnen met jeugdvriend Dennis Coolwijk. Er werden drie kinderen geboren, waarvan er één overleed. Toen de oorlog uitbrak werd Bep met haar kinderen geïnterneerd in een Jappenkamp. In deze zware en onzekere periode maakte zij meer dan honderd portretten van medegevangenen en hun kinderen. De portretten waren soms het enige aandenken voor de moeders aan hun overleden kinderen of hun zonen die werden weggevoerd naar de mannenkampen en waarvan het onzeker was of ze die ooit nog terug zouden zien. Het tekenen gaf ook Bep houvast. Zij tekende met krijt op elk stuk papier dat zij maar te pakken kon krijgen.

Kunstenaarschap combineren met gezin

Na de oorlog keerde Bep terug naar Nederland. Ook het tweede huwelijk had geen standgehouden en ze trouwde opnieuw, met Derk Eskes. In dit huwelijk werden drie dochters geboren. Voor Bep kwamen de kinderen op de eerste plaats en in deze periode was er voor schilderen niet veel tijd, maar soms lukte het toch. Ze werkte dan in de woonkamer, omgeven door de meubels van haar vader. Toen haar zes kinderen het huis uit waren heeft zij nog veel en in hoog tempo gewerkt tot aan haar dood op 9 maart 1999.

Catalogus

Martine Eskes, één van de dochters van Bep, heeft zich de afgelopen jaren ingespannen om uit het oog verloren werken van haar moeder op te sporen en te fotograferen voor een digitaal overzicht van haar werk. Via een oproep op de website bep-rietveld.nl en later ook via de NOS, is de collectie met 100 werken uitgebreid naar 370. Van de vele kampportretten die Bep tekende, zijn er 32 boven water gekomen. Deze 32 tekeningen zijn in Museum Flehite te zien. Bij de tentoonstelling verschijnt ook een catalogus met het werk uit de expositie.

Dochter vertelt over het leven van Bep Rietveld

In een drietal video's vertelt Matine Eskes over het bewogen leven en werk van haar moeder Bep Rietveld.

Documentaire: De kampportretten van Bep Rietveld

De zoektocht naar de portretten werd vastgelegd in de NOS-documentaire De kampportretten van Bep Rietveld. Daarin zien we Martine Eskes bij haar research naar haar moeders tekeningen en maken we kennis met de mensen achter die portretten: overlevenden van de Japanse bezetting in toenmalig Nederlands-Indië. De documentaire was te zien op zaterdag 15 augustus 2020, 20.50 uur NPO 2. Lengte: 40 minuten.

Documentaire: Mijn vaders dochter. Portret van Elisabeth Eskes-Rietveld

Eind jaren 80 maakte Joost Tholens voor de Humanistische Omroep de tv-documentaire Mijn vaders dochter. Portret van Elisabeth Eskes-Rietveld. Daarin komt Bep Rietveld, op dat moment 76 jaar, aan het woord onderwijl ze een portret maakt van de interviewster Margalith Kleijwegt (dit portret is ook te zien in de tentoonstelling in Museum Flehite). Originele uitzenddatum: 23 oktober 1989. Lengte: 28 minuten.